sábado, 1 de marzo de 2014

Os topónimos Telandriz e Lamateimil

Estudando o topónimo "Teladriz" (Sargadelos, Cervo) topámonos co elemento "Tei". 

Postulamos para "Teladriz" unha orixe en *"Tei Ledriz", onde "Ledriz" sería a forma evoluída de Leoderici, o xenitivo de Leodericus, nome de orixe xermánica, .. e precedido do elemento "Tei", que interpretamos como "lameiro".

Este controvertido elemento "Tei" está presente en topónimos galegos, maiormente no sur de Lugo, aínda que non restrinxido a estas áreas.
Este elemento "Tei", frecuentemente ligado a formas en xenitivo, tanto de orixe xermánica (Teimende, Teibalte, etc), latina (Teivente, Teilalle, etc) e  árabe (Teicide), foi estudado en detalle por E. Bascuas, quen lle asignou unha orixe na forma antigoeuropea *tag-, cun significado parecido a "lameiro", e derivada da raíz indoeuropea *ta 'derreter, fluír lentamente'. Cf. p. 66 e ss. de E. Bascuas "Hidronimia y léxico de origen paleoeuropeo en Galicia". 2006.

Por outro lado, é de remarcar que o nome completo deste topónimo é "Prado de Teladriz", co apelativo "prado", que parece reforzar a interpretación de "lameiro" dada por Bascuas.
Deste modo, cando o termo "tei" 'lameiro' chegou a ser opaco, ao topónimo foille añadido "Prado de", significado que xa antes aportaría "tei". Ou sexa, que realmente significaría algo como "prado de prado de Leodoricus", unha tautoloxía.

En resumo, dous topónimos que parecen incluír o elemento "tei", e que parecen reforzar a hipótese de Bascuas de *tage >"tei"="lameiro".

Por outra banda, non podemos deixar de mencionar tamén a interpretación parcialmente alternativa que para "tei" fai Cossué, partindo do estudo de Bascuas e derivándoo como un celtismo, co significado de "casa" (cf. aquí).


2 comentarios:

  1. Parabéns polo blogue!!
    Há uma outra hipótese sobre o prefixo tei- em tantos topônimos e é que seria "casa", teito, do proto-indo-europeu *(s)teg-

    ResponderEliminar
  2. Ola O, moitas grazas polos teus comentarios.
    Como indico, a etimoloxía é controvertida. No referente á hipótese de "*(s)teg-", está ben explicada na referencia que dou de Cossué no último párrafo. No entanto, eu inclínome máis pola hipótese de Bascuas (ver páxina 66 e subsecuentes. de "Hidronimia y léxico de origen paleoeuropeo en Galicia". 2006)
    Ademais dos potentes argumentos que dá Bascuas, creo importantes os dous novos argumentos que aporto para reforzar esa hipótese : 1) a existencia dun topónimo "Prado de Teladriz", cun "prado" diante, claramente en liña coa hipótese de "lameiro" de Bascuas e 2) que tamén existe un "Lama-teimil" en Sarria, novamente reforzando a idea de "lameiro". Sumando estes datos ao feito de que se o significado fose o de "casa" se trataría de núcleos de poboacion, e algun deles se tería conservado, o cal non ocorre, coido que a hipótese de tei- < *tagi- parece a máis forte e probábel. Obviamente, segue sendo apenas unha hipótese.
    Saúdos.

    ResponderEliminar