Na Mariña atópanse varios "Costoira", como
en Cervo, en Lago (Xove), en Alfoz, en Foz, en Valcarría (Viveiro), etc.
O termo "costoira" non tén relación con "costa" senón que cremos provén do latín medieval custodiaria 'atalaia', 'posto de observación'. A evolución fonética non presenta maiores problemas. O mesmo caso ocorrería coa variante "costoura". Por outra banda, tamén existen os topónimos "Costoia", que neste caso derivan de custodia, e que "engaramallaron" un pouco a cousa, como veremos.
Primeiramente, tanto Sarmiento como J. M. Piel
derivaron "Costoira" de custodia, basándose en varios
casos de "costoira" e "costoura" documentados na Idade
Media como Custodia (e.g.
en Pedrafita "Petra Custodia", actual
"Paracostoira"). O profesor Piel defendía a evolucion custodia >
costoia > costoira, como unha “mera substitucão
espontánea do elemento -oia .."... mais esta evolución dábanos un
pouco de vértigo.
Por outro lado, hai unha chea de topónimos en -oira que
non teñen explicación sinxela, tais como Fontoira, Valoira,
Riboira, Portouro, Montouro (en Portugal xeralmente coa
variante -oura) . Dáse o caso de atoparse documentalmente "Fonte
Aurea", que Almeida Fernandes desbota como “mero
eruditismo tabeliónico” . Porén, outros autores interpretan
certas terminacións -oira, -oiro como provintes dun paleoeuropeo *auria / *aurio, o
cal non ten porque ser incongruente con que no caso "Costoira" teña
outra orixe, mais creaba dúbidas tamén para o caso que nos ocupa.
De volta para "costoira", a vantaxe de internet dános acceso a transcricions de documentación antiga castelá, na que se atopa "Custiera", que se pode interpretar como ‘atalaya’. Así, F. García Andreva cita varios casos, por exemplo"Alia vinea de illa custiera de Faia Abolvalitez" (c. 1010). Cf. aquí
Finalmente comentar que na
documentación emilianense do século XIII está rexistrado "custidiera" (cf. GARCÍA
TURZA, Claudio; GARCÍA TURZA, Javier (1996): "Una nueva
visión de la lengua de Berceo a la luz de la documentación emilianense
del siglo XIII", Logroño. Páx. 161-162). Isto parece
reforzar definitivamente a hipótese inicial.
Ningún comentario:
Publicar un comentario